Vì sao lễ cúng cất nóc nhà luôn được coi trọng khi dựng nhà gỗ?

Lễ cúng cất nóc nhà từ lâu đã trở thành nghi thức quan trọng trong văn hóa xây dựng nhà gỗ truyền thống. Thực hiện lễ cất nóc đúng phong tục không chỉ thể hiện sự kính trọng với tổ tiên, thần linh mà còn gửi gắm khát vọng về một mái ấm yên bình, thịnh vượng. Mời quý vị cùng tìm hiểu chi tiết về lễ cúng này trong bài viết dưới đây! 

Lễ cất nóc nhà gỗ 3 gian 22 cột

Nghi lễ cúng cất nóc nhà gỗ cổ truyền gồm những gì?

Người xưa quan niệm rằng, mái nhà là biểu tượng của sự che chở, bảo vệ cho cả gia đình. Vì thế, việc thực hiện lễ cúng cất nóc nhà không chỉ mang tính tâm linh mà còn phản ánh ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa của người Việt.

Chuẩn bị mâm cúng lễ cất nóc theo phong tục miền Bắc

Mâm cúng lễ cất nóc nhà gỗ được chuẩn bị chu đáo, tỉ mỉ, bởi đó là cách bày tỏ sự kính trọng với thần linh, tổ tiên và mong cầu mọi sự hanh thông.

Mâm lễ cúng cất nóc theo phong tục miền Bắc thường bao gồm:

  • Xôi gà hoặc heo quay
  • Mâm ngũ quả
  • Hoa tươi
  • Trầu cau têm cánh phượng
  • Rượu, nước, trà
  • Tiền vàng mã
  • Nhang, nến, đèn dầu
  • Đĩa gạo muối
  • Thanh thượng lương

Cách sắp đặt mâm lễ: Mâm cúng được bày ở gian chính giữa của nhà gỗ, nơi trang nghiêm nhất. Thanh thượng lương được đặt trên hai chiếc ghế, trang trọng ở trung tâm, với vải đỏ phủ kín. 

Chuẩn bị mâm cúng lễ cất nóc

Chuẩn bị mâm cúng lễ cất nóc

Quy trình thực hiện lễ cúng: Ai khấn? Khấn ở đâu? Thời điểm nào tốt?

Việc thực hiện lễ cúng cất nóc nhà thường được tiến hành với sự nghiêm túc, bởi đây là thời điểm quan trọng quyết định sự an lành, thuận lợi của căn nhà về sau.

Người khấn: Người đứng ra khấn vái thường là bác thợ cả, đây là người am hiểu về nghi lễ, hoặc thầy cúng có uy tín trong vùng. Nếu gia chủ hợp tuổi, có thể tự mình thực hiện nghi thức để tăng thêm sự linh thiêng.

Khấn ở đâu? Nơi khấn là gian chính giữa của ngôi nhà gỗ – vị trí được coi là trung tâm, mang ý nghĩa quy tụ tài lộc. Mâm lễ được đặt ngay dưới thanh thượng lương để dễ dàng thực hiện nghi thức khấn bái.

Thời điểm cúng tốt nhất: Việc chọn giờ đẹp phụ thuộc vào tuổi mệnh của gia chủ và ngày khởi công. Các thầy phong thủy thường chọn giờ hoàng đạo để đảm bảo sự may mắn.

  • Tránh các ngày Tam nương, Sát chủ, Nguyệt kỵ hoặc các ngày xung khắc với tuổi chủ nhà.
  • Nên chọn ngày Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi – những ngày có ý nghĩa tốt lành trong âm lịch.

Trình tự thực hiện lễ cúng: 

  • Người khấn đứng trước mâm lễ, đọc văn khấn cất nóc với lòng thành kính.
  • Sau khi khấn xong, thắp ba nén hương, cắm lên bàn thờ hoặc trên mâm cúng.
  • Sau khi hoàn tất khấn bái, bác thợ cả và gia chủ sẽ cùng nâng thanh thượng lương lên mái nhà, cố định cẩn thận.
  • Đốt vàng mã, rải gạo muối quanh nhà và kết thúc bằng việc mời thần linh về chứng giám, phù hộ.
Gia chủ đứng khấn trước mâm lễ, đọc văn khấn cất nóc với lòng thành kính

Gia chủ đứng khấn trước mâm lễ, đọc văn khấn cất nóc với lòng thành kính

Văn khấn lễ cất nóc nhà cập nhật theo bài cúng cổ truyền

Trong nghi lễ cất nóc nhà gỗ, văn khấn đóng vai trò như một lời thỉnh cầu, bày tỏ lòng biết ơn tới tổ tiên và thần linh, đồng thời gửi gắm mong ước về một cuộc sống yên bình, thịnh vượng dưới mái nhà mới. Khấn cất nóc không chỉ là hành động tâm linh, mà còn là lời “báo cáo” với tổ tiên về sự khởi đầu của một công trình mới. 

Đây cũng là dịp để bày tỏ lòng thành kính, tri ân đối với những người đã khuất, mong họ phù hộ cho con cháu được bình an, mạnh khỏe. Bài văn khấn lễ cúng cất nóc nhà thường gồm các phần chính: lời chào, giới thiệu tín chủ, trình bày nguyện vọng và lời cầu xin sự che chở.

Những lưu ý về tuổi tác và ngày giờ làm lễ cất nóc

Việc chọn ngày giờ và người thực hiện lễ cất nóc đóng vai trò quyết định trong phong thủy nhà ở, ảnh hưởng trực tiếp đến vận mệnh, sức khỏe và tài lộc của gia chủ.

Gia chủ không hợp tuổi làm lễ cất nóc thì xử lý ra sao?

Không phải gia chủ nào cũng hợp tuổi để tự mình thực hiện lễ cất nóc. Trong trường hợp này, người ta thường áp dụng các cách sau để hóa giải:

  • Nhờ người hợp tuổi thực hiện lễ: Nếu gia chủ không hợp tuổi, có thể nhờ người thân, bạn bè hoặc thầy cúng có tuổi hợp với năm xây nhà đứng ra thay mặt làm lễ.
  • Mượn tuổi làm nhà: Đây là cách phổ biến và đơn giản nhất, trong đó gia chủ sẽ mượn tuổi của người khác để tiến hành các nghi lễ quan trọng. Sau khi hoàn thành nhà, gia chủ cần làm lễ “chuộc nhà” để lấy lại quyền sở hữu.
  • Dùng pháp khí hóa giải: Một số gia đình còn chọn cách dùng pháp khí như bùa chú, gương bát quái, hồng sa trấn trạch để hóa giải vận xấu.
Gia chủ không hợp tuổi làm lễ cất nóc thì có thể nhờ người khác làm lễ hoặc mượn tuổi 

Gia chủ không hợp tuổi làm lễ cất nóc thì có thể nhờ người khác làm lễ hoặc mượn tuổi

Hướng dẫn chọn ngày giờ hoàng đạo cất nóc theo âm lịch

Chọn ngày giờ hoàng đạo là bước quan trọng trong lễ cúng cất nóc nhà, bởi nó ảnh hưởng đến khí vận và may mắn của cả ngôi nhà.

  • Chọn ngày tốt theo tuổi gia chủ: Tránh các ngày xung khắc với tuổi gia chủ, đặc biệt là những ngày Tam Tai, Kim Lâu, Hoang Ốc.
  • Tránh các ngày xấu: Không làm lễ vào các ngày Sát chủ, Nguyệt kỵ, Tam nương (mùng 3, 7, 13, 18, 22, 27 âm lịch). Tránh các ngày xung khắc với chi năm (Tý – Ngọ, Sửu – Mùi, Dần – Thân, Mão – Dậu, Thìn – Tuất, Tỵ – Hợi).
  • Giờ hoàng đạo: Chọn giờ đẹp trong ngày như Tý, Dần, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi – những giờ mang ý nghĩa tốt lành, thịnh vượng.
Cần tránh những ngày xấu khi thực hiện lễ cúng cất nóc 

Cần tránh những ngày xấu khi thực hiện lễ cúng cất nóc

Tránh đại kỵ phong thủy để tránh rủi ro, xui xẻo

Để đảm bảo ngôi nhà được bình an, gia chủ cần tránh những sai lầm phong thủy khi làm lễ cất nóc:

  • Thanh thượng lương phải sạch sẽ, không để bụi bẩn, rêu mốc. Không đặt thanh thượng lương hướng vào góc nhọn hoặc đối diện cửa chính.
  • Tránh để vật nhọn, sắc cạnh gần thanh thượng lương vì có thể mang lại sát khí.
  • Tránh hướng nhà phạm phải “Hung sát” hoặc “Cô độc” trong phong thủy.
  • Tránh để phụ nữ mang thai, người có tang tham gia buổi lễ.

>> Xem thêm: Nghi lễ cất nóc nhà gỗ lim 5 gian cổ truyền ở Phù Đổng (Phần 5)

Lễ cúng cất nóc nhà gỗ không chỉ đơn thuần là một nghi thức tâm linh, mà còn thể hiện lòng biết ơn đối với tổ tiên và khát vọng về một cuộc sống bình an, thịnh vượng. Nếu quý vị đang có dự định xây dựng một căn nhà gỗ truyền thống, đừng quên tìm hiểu kỹ về nghi thức này để đảm bảo mọi sự hanh thông, may mắn. 

Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc

Số điện thoại: 0973812666

Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm

Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)

> Xem thêm các video đẹp về nhà gỗ cổ truyền

> Xem thêm Quá trình hoàn thiện nhà gỗ lim 5 gian ở Phù Đổng

 

Bạn có nhu cầu cần tư vấn xin vui lòng điền vào bảng dưới đây






    Năng lực nhà gỗ Phúc Lộc: