Nhà 3 gian 2 chái miền Bắc: Nên dựng mới, trùng tu hay mua lại?

Trong nếp nhà truyền thống, hình ảnh căn nhà 3 gian 2 chái miền Bắc đã trở thành biểu tượng gắn bó với nhiều thế hệ. Ngày nay, cùng với làn sóng trở về giá trị cũ, nhiều gia đình lựa chọn xây dựng hoặc khôi phục nhà 3 gian 2 chái để gìn giữ hồn quê. Tuy nhiên, giữa ba hướng đi phổ biến: dựng mới, trùng tu hay mua lại nhà gỗ cũ, đâu là lựa chọn phù hợp nhất? 

Nhà gỗ lim lào 5 gian 2 buồng gói có hậu cung

Vì sao nhà 3 gian 2 chái miền Bắc lại được ưa chuộng gần đây?

Trong bối cảnh xã hội hiện đại với nhà tầng, biệt thự hay chung cư mọc lên ngày càng nhiều, không ít gia đình ở miền Bắc lại quay về với kiểu nhà 3 gian 2 chái truyền thống.

• Bố cục mở, gần gũi mà riêng tư: Ba gian chính được liên thông, giúp không khí trong nhà luôn thoáng đãng, liền mạch. Trong khi đó, hai chái hai bên là nơi nghỉ riêng tư, ấm cúng – rất thích hợp cho sinh hoạt gia đình nhiều thế hệ.
• Vật liệu truyền thống, thẩm mỹ cao: Nhà thường sử dụng gỗ tự nhiên bền chắc (như lim, xoan, mít…) kết hợp với mái ngói đỏ tươi, vừa mang vẻ đẹp mộc mạc, sang trọng, vừa gần gũi với ký ức làng quê miền Bắc.
• Phù hợp với tinh thần của người lớn tuổi: Không gian nhà gỗ mang lại sự yên bình, nhẹ nhõm rất hợp với nếp sống tĩnh tại của người trung niên và cao tuổi. Vừa để nghỉ dưỡng, vừa giữ nếp nhà.

Ba lựa chọn phổ biến về nhà 3 gian 2 chái miền Bắc: Dựng mới, trùng tu hay mua lại?

Khi có ý định sở hữu một ngôi nhà nhà 3 gian 2 chái miền Bắc, nhiều gia chủ băn khoăn không biết nên xây mới hoàn toàn, trùng tu nhà cũ hay mua lại một ngôi nhà gỗ đã qua sử dụng. Bởi mỗi phương án đều có những điểm mạnh và hạn chế riêng. 

Dựng mới

Dựng mới là phương án được các chuyên gia khuyến nghị nếu gia đình mong muốn có một công trình bền vững, đúng chuẩn kiến trúc truyền thống, và đảm bảo các yếu tố phong thủy từ đầu. Khi dựng mới:

• Gia chủ có thể tự lựa chọn loại gỗ (lim, gõ đỏ, mít…), số lượng cột, chạm khắc hoa văn theo nhu cầu và điều kiện tài chính.
• Quá trình thiết kế và thi công được đảm bảo bởi các đơn vị chuyên nghiệp, có xưởng gia công riêng, giúp kiểm soát chất lượng từng cấu kiện.
• Nhà mới có tuổi thọ cao, ít hư hỏng, dễ bảo dưỡng và phù hợp với đời sống hiện đại, trong khi vẫn giữ trọn vẹn nét cổ truyền.

Trùng tu

Nếu gia đình đang sở hữu một ngôi nhà gỗ cũ, trùng tu là phương án giúp giữ nguyên được phần hồn truyền thống, đồng thời cải thiện độ an toàn và thẩm mỹ cho công trình.

• Phù hợp với các nhà tổ, nhà thờ họ có giá trị tinh thần cao, muốn bảo tồn di sản của dòng họ.
• Có thể thay thế các cấu kiện hư hỏng, chống mối mọt, xử lý nền móng, đồng thời làm mới lại mái ngói, cửa bức bàn, nội thất…
• Chi phí thấp hơn dựng mới nếu phần khung nhà còn sử dụng được.

Tuy vậy, trùng tu cũng đòi hỏi đơn vị thi công am hiểu sâu về kỹ thuật nhà cổ. Nếu làm sai lệch kết cấu hoặc dùng vật liệu không tương thích, có thể làm mất “chất” cổ truyền vốn có.

Mua lại nhà gỗ cũ 

Không ít gia chủ chọn mua lại nhà gỗ cũ (từ các vùng quê, hoặc công trình giải thể) vì cho rằng tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, theo các đơn vị thi công lâu năm, phương án này tiềm ẩn nhiều bất cập:

• Chất lượng gỗ không còn nguyên vẹn: gỗ đã qua sử dụng thường bị mục, mối mọt, cong vênh, ảnh hưởng đến độ chắc chắn của kết cấu.
• Chi phí tháo dỡ, vận chuyển và lắp dựng cao: đôi khi cao hơn cả dựng mới do mất công phục hồi, gia cố.
• Không phù hợp phong thủy, không theo thiết kế cá nhân hóa: vì nhà cũ vốn được làm theo mệnh – tuổi, nhu cầu của chủ cũ.
• Nhiều công trình cũ khi mua về cần sửa gần như toàn bộ, khiến tổng chi phí không hề rẻ như ban đầu ước tính.

Chi phí dựng mới nhà 3 gian có đắt không và gồm những hạng mục nào? 

Xây dựng một ngôi nhà 3 gian 2 chái miền Bắc là một quyết định lớn, liên quan đến nhiều yếu tố về kiến trúc, vật liệu và tay nghề.

Chi phí thiết kế 

Đây là bước không thể bỏ qua khi dựng nhà gỗ truyền thống. Khác với kiểu nhà xây thông thường, nhà gỗ đòi hỏi bản thiết kế rất tỉ mỉ: từ số lượng cột, vì kèo, chái, cho đến độ dốc mái, loại ngói, cách bố trí các gian theo phong thủy.

Thiết kế càng chi tiết, việc thi công càng dễ kiểm soát và chuẩn xác. Bản vẽ thường bao gồm cả kiến trúc tổng thể, bản vẽ dựng các cấu kiện gỗ, phối cảnh 3D, mặt bằng sân vườn, đến nội thất thờ tự bên trong.

Chi phí thi công 

Phần thi công là phần chiếm chi phí nhiều nhất, vì liên quan đến cả nguyên vật liệu và nhân công lành nghề.

• Nguyên vật liệu gỗ: Loại gỗ được chọn thường là lim, mít, xoan ta, hoặc gỗ gõ đỏ. Gỗ phải được tuyển chọn kỹ, xẻ đúng quy cách, phơi khô tự nhiên để tránh cong vênh, mối mọt về sau.
• Chạm khắc, đục hoa văn: Nhà gỗ truyền thống thường có nhiều chi tiết chạm khắc mang tính biểu tượng như tứ linh, tứ quý, mai điểu, hổ phù… Mức độ tinh xảo tùy theo sở thích của gia chủ và tay nghề của thợ mộc.
• Lắp dựng tại công trình: Nhà gỗ không dùng đinh sắt, mà liên kết bằng mộng – thắt. Điều này đòi hỏi độ chính xác cao, nên đội thợ cần có kinh nghiệm lâu năm trong nghề.
• Các hạng mục phụ trợ: Bao gồm phần móng, sân lát gạch, xây tường hồi, lợp mái ngói, làm hiên, bậc tam cấp, lan can gỗ, tiểu cảnh sân vườn… Những phần này dù nhỏ nhưng ảnh hưởng lớn đến tổng thể thẩm mỹ và phong cách nhà cổ.

>> Xem thêm: 5 Mẫu nhà từ đường 3 gian bằng gỗ đẹp và bền vững theo thời gian

Nhà 3 gian 2 chái miền Bắc không chỉ là nơi để ở, mà còn là không gian lưu giữ ký ức và nếp sống truyền thống của bao thế hệ. Trước khi quyết định dựng mới, trùng tu hay mua lại, gia chủ hãy cân nhắc kỹ nhu cầu sử dụng, điều kiện tài chính và mục đích lâu dài để lựa chọn phương án phù hợp, tránh phát sinh chi phí và rủi ro sau này.

Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc

Số điện thoại: 0973812666

Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm

Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)

>Tham khảo thêm video về nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ 

>Tham khảo thêm những dự án nhà gỗ đẹp