Trang trí nhà gỗ: Những chi tiết nhỏ làm nên vẻ đẹp bền vững

Trang trí nhà gỗ từ lâu đã trở thành công việc quan trọng với những ai sở hữu ngôi nhà mang dáng dấp cổ truyền Bắc Bộ. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ nên chọn chi tiết nào, bố trí ra sao để vừa đẹp mắt, vừa bền vững với thời gian. Bài viết này sẽ giúp gia chủ có cái nhìn đúng đắn, thực tế hơn khi bắt tay vào trang trí nhà gỗ.

Ngắm nhìn không gian thờ cúng trong nhà gỗ cổ truyền

Vì sao trang trí nhà gỗ cần chú ý đến tính thực dụng, không chỉ thẩm mỹ?

Trang trí nhà gỗ cổ truyền không phải chỉ để đẹp mắt trong một vài năm đầu mà phải hướng tới sự bền bỉ, tiện dụng, giữ gìn được dáng nhà qua hàng chục năm.

Đặc thù nhà gỗ Bắc Bộ

Nhà gỗ Bắc Bộ có kết cấu mở, thường dựng bằng các loại gỗ lim, xoan, mít, với hệ cột, kèo, xà ngang, chồng rường, xuyên trụ liên kết chắc chắn bằng mộng chốt. Đặc điểm nổi bật:

• Chịu tác động trực tiếp của khí hậu miền Bắc: nồm ẩm mùa xuân, mưa nhiều mùa hè, khô hanh mùa đông.
• Không gian thoáng đãng, mở nhiều cửa, hiên rộng giúp lưu thông không khí.
• Các chi tiết trang trí (hoành phi, câu đối, cửa bức bàn) vừa mang ý nghĩa tâm linh, vừa góp phần giữ dáng, chống cong vênh cho khung gỗ.

Vì vậy, khi trang trí, nếu không hiểu đặc thù này dễ khiến các chi tiết phụ làm ảnh hưởng kết cấu, gây ẩm mốc, nứt gãy gỗ hoặc làm mất đi sự hài hòa vốn có.

Những sai lầm phổ biến khi trang trí khiến nhà gỗ nhanh xuống cấp

Nhiều gia chủ, vì mong muốn làm mới hoặc điểm xuyết cho ngôi nhà thêm phần nổi bật, đã mắc phải những sai lầm sau:

• Sử dụng vật liệu trang trí không đồng bộ chất liệu: Treo hoành phi bằng kim loại, gắn tranh kính, hoặc dùng ốp nhựa hiện đại trên nền nhà gỗ, khiến tổng thể lạc tông, lâu dài dễ bong tróc, hoen gỉ.
• Bày biện quá nhiều tiểu cảnh, chum vại ở hiên, sân: Gây ứ đọng nước, tăng độ ẩm quanh chân cột, lâu dần làm hỏng móng, sinh rêu mốc.
• Đặt đồ sát tường, chèn ép cột kèo: Khiến không gian bí bách, hạn chế sự thông thoáng, tạo điều kiện cho ẩm thấp phát triển, gỗ dễ mục, mối mọt.
• Lạm dụng sơn phủ bóng, chất tẩy gỗ hiện đại: Ban đầu tạo cảm giác sáng đẹp, nhưng lâu dần khiến bề mặt gỗ mất lớp bảo vệ tự nhiên, dễ nứt nẻ, bạc màu.

Trang trí nhà gỗ qua từng không gian sử dụng

Khi trang trí nhà gỗ, điều quan trọng không chỉ nằm ở việc lựa chọn vật liệu hay hoa văn, mà còn ở cách bố trí hợp lý theo từng không gian sử dụng. Dưới đây là những gợi ý cụ thể cho từng không gian, giúp gia chủ giữ được vẻ đẹp bền vững của ngôi nhà gỗ cổ truyền.

Gian chính

Gian chính là trung tâm của ngôi nhà gỗ, thường đặt bàn thờ gia tiên, hoành phi câu đối và các đồ gỗ nội thất. Khi trang trí gian chính, gia chủ cần chú ý:

• Hoành phi, câu đối nên đồng chất gỗ với cột, kèo để tránh sự lệch tông gây mất thẩm mỹ tổng thể. Loại gỗ thường dùng là lim, mít hoặc xoan ta đã xử lý kỹ.
• Không treo quá nhiều đồ thờ hoặc hoành phi, câu đối chồng lấn nhau, vì sẽ tạo cảm giác nặng nề, rối mắt, ảnh hưởng đến sự trang nghiêm của gian chính.
• Bài trí bàn thờ, sập gụ tủ chè cần tuân theo nguyên tắc cân đối hai bên, tránh xô lệch khiến không gian mất hài hòa.

Hai gian phụ

Hai gian phụ thường làm nơi sinh hoạt, nghỉ ngơi  nên ưu tiên sự thoáng đãng, tiện cho việc sinh hoạt hàng ngày mà không làm hỏng dáng nhà. Khi trang trí hai gian phụ cần lưu ý:

• Không nên đặt quá nhiều đồ hiện đại như tủ nhựa, giường sắt vì không phù hợp tổng thể và có thể làm giảm giá trị không gian gỗ.
• Hạn chế treo tranh kính, đồng hồ điện tử lớn vì dễ phá vỡ sự mộc mạc vốn có của gian phụ.

Hiên nhà

Hiên nhà gỗ Bắc Bộ là nơi đón gió, che nắng, kết nối trong – ngoài. Để hiên nhà vừa đẹp vừa thực dụng:

• Chỉ cần bộ bàn trà nhỏ bằng tre, gỗ; mành tre hoặc vải thô che nắng nhẹ.
• Không nên bày biện nhiều chum vại, chậu cây lớn ở hiên, vì vừa cản lối đi, vừa dễ gây ẩm ướt, bám rêu.
• Đèn lồng, đèn dầu treo hiên là chi tiết phù hợp, vừa trang trí vừa hữu ích khi chiều tối.
• Hiên nên giữ thoáng, gọn để làm nơi hóng mát, uống trà mà không bị bí bách.

Sân vườn kết hợp nhà chòi 

Sân vườn là phần mở rộng của nhà gỗ. Khi kết hợp nhà chòi gia chủ cần lưu ý:

• Chòi nên làm đơn giản, diện tích vừa phải (2-3m mỗi cạnh), lợp mái ngói ta hoặc lá cọ, tránh mái tôn hay nhựa nhìn lạc tông.
• Vị trí chòi nên đặt lệch góc vườn, không chắn lối đi chính hay cản tầm nhìn từ nhà ra sân.
• Tiểu cảnh sân vườn nên hạn chế đá hòn non bộ quá lớn, chỉ cần chum vại, khóm trúc, khóm cau đơn giản, dễ chăm sóc.

Các lỗi gia chủ hay mắc phải khi tự trang trí nhà gỗ

Nhiều gia chủ khi tự trang trí đã vô tình mắc phải những lỗi khiến ngôi nhà mất dáng, nhanh xuống cấp hoặc tạo sự bất tiện trong sử dụng. Dưới đây là những lỗi phổ biến cần tránh:

• Treo hoành phi, câu đối không cân đối, lệch trục gian chính: Hoành phi, câu đối là điểm nhấn quan trọng của gian thờ. Việc treo lệch, không đúng vị trí trung tâm không chỉ làm mất đi sự hài hòa mà còn ảnh hưởng đến yếu tố phong thủy.
• Sử dụng đồ trang trí không phù hợp chất liệu nhà gỗ: Nhiều gia đình gắn thêm đồ trang trí bằng inox, nhựa, kính màu lên hệ cột, kèo. Những vật liệu này không ăn nhập với gỗ tự nhiên, dễ tạo cảm giác lạc tông và làm hỏng sự đồng nhất của kiến trúc.
• Bày biện quá nhiều chum vại, chậu cảnh ở hiên và sân vườn: Thói quen này vừa cản trở lối đi, vừa khiến khu vực quanh nhà dễ bị đọng nước, sinh rêu, ẩm mốc, lâu dài ảnh hưởng tới chân cột, móng nhà.

>> Xem thêm: Vẻ đẹp độc đáo của nội thất từ đường Bắc Bộ

Trang trí nhà gỗ không chỉ là việc làm đẹp cho ngôi nhà mà còn là cách giữ gìn, tôn vinh giá trị truyền thống của kiến trúc cổ truyền Bắc Bộ. Để tránh những sai lầm đáng tiếc, gia chủ nên tìm hiểu kỹ lưỡng hoặc tham khảo ý kiến từ thợ nhà gỗ có kinh nghiệm, các đơn vị chuyên thiết kế thi công uy tín. Một ngôi nhà gỗ đẹp không nằm ở sự cầu kỳ, mà ở cách trang trí giản dị, đúng mực và gắn với nếp sống của người Việt.

Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc

Số điện thoại: 0973812666

Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm

Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)

>Tham khảo thêm video về nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ 

>Tham khảo thêm những dự án nhà gỗ đẹp