Chữ viết trên câu đầu của nhà gỗ mít thể hiện điều gì, đó gần như là thắc mắc của rất nhiều người khi xây dựng một căn nhà gỗ theo kiến trúc cổ. Để giải đáp vấn đề này hãy đi tìm hiểu cùng nhà gỗ Phúc Lộc qua các thông tin sau đây.
Câu đầu là một cấu kiện quan trọng của nhà gỗ cổ truyền. Câu đầu là dầm ngang chính được đặt trên cùng, với mục đích là để khóa các đầu trên của các cột cái trong khung. Câu đầu thường được các nghệ nhân hay còn gọi là thầy trực tiếp viết chữ lên bề mặt và ngoài ra câu đầu còn được trạm trổ những hoa văn, họa tiết nổi bật.
Trong bất kể căn nhà gỗ mít cổ truyền nào cũng đều phải có câu đầu. Bởi vì đây là một cấu kiện giúp cho ngôi nhà được hoàn thiện và chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc.
Hình ảnh viết chữ nho lên câu đầu
Để viết được câu đầu của nhà gỗ cổ truyền, đòi hỏi các nghệ nhân, các thầy viết phải có kiến thức về nho học, cũng như tuân thủ những quy luật số chữ và nội dung. Đầu tiên phải chọn điểm bắt đầu, lối cổ viết từ phải sang trái, từ trên xuống dưới. Phần chân chữ hướng ra cửa nên từ ngoài nhìn vào phía tay phải được lựa chọn làm điểm bắt đầu viết chữ nóc, câu đầu ở bên phải là vế có âm trắc ở cuối.
Nóc viết có số chữ sao cho chữ cuối đứng vào chữ sinh để cầu mong người và vật của gia chủ luôn sinh sôi, phồn thịnh. Chữ sinh đếm theo vòng đời tự nhiên trải qua bốn giai đoạn sinh – lão – bệnh – tử rồi quay lại vòng mới bắt đầu từ chữ sinh. Thế nên số có chữ cuối đứng vào chữ sinh là 5,9,13,17, 21…
Nội dung chữ viết trên nóc thể hiện thời khắc cất nóc là tốt đẹp và được truyền lại cho đời sau biết. Nếu còn băn khoăn thì thế hệ sau có thể tự kiểm tra hoặc nhờ thầy tính giúp xem thời điểm cất nóc có sai phạm gì không. Điều này thể hiện rõ khi thầy xem chữ nóc, vì sẽ biết được giờ, ngày, tháng, năm cất nóc.
Thế nhưng, hiện nay ở một số địa phương dựa vào câu “Gia sinh đình lão” để viết lên chữ trên nóc ở đình không phải rơi vào chữ sinh. Cái này chưa được thu thập và giải nghĩa rõ ràng, mà cách hiểu dân gian thì không thống nhất. Có những cách hiểu câu này rẳng là sự khẳng định ở gia đình trọng nhau theo hàng, ở đình làng thì trọng nhau theo tuổi.
Tục ngữ cũng có câu “Triều đình dụng tước, hương đảng dụng xỉ” (nhà nước dùng người theo tước bậc, làng xóm dùng người theo tuổi tác). Lại có câu “Sống lâu lên lão làng”. Câu đối ở đình có câu “Hương tự dĩ niên, nhi trưởng tại tiền, nhi ấu tại hậu” (Việc cúng tế ở đình lấy theo tuổi, trước là người lớn sau đến lượt trẻ con). Cách hiểu khác là nhà thì viết chữ sinh còn đình thì viết chữ lão. Đây là cách hiểu sai câu “Gia sinh đình lão”.
Đình trước hết là ngôi nhà, do đó vẫn cần viết theo quy tắc chữ sinh chứ. Đình lại là ngôi nhà thờ thánh để phù trợ mọi điều tốt lành cho dân làng thì càng phải cần chữ sinh để người vật sinh sôi phồn thịnh. Ngày âm lịch có ba loại, lịch nhà Hạ lấy tháng tí là tháng giêng, lịch nhà Thương lấy tháng sửu là tháng giêng, lịch nhà Chu lấy tháng dần là tháng giêng, sau đó Khổng Tử đã giải thích nên lấy tháng Dần là giêng vì tháng này rơi vào quẻ thái, âm dương cân bằng giao hòa, phù hợp việc làm ăn sinh sống của mọi người để người vật sinh sôi phồn thịnh. Lịch âm này từ đó đến nay vẫn được chọn dùng chính thức. Vậy viết chữ trên nóc ở đình vẫn cần đúng chữ sinh mới mong cầu được những điều tốt đẹp nhất phù hợp nguyện vọng dân làng.
Hình ảnh lắp dựng câu đầu nhà gỗ
Hình ảnh câu đầu và thượng lương được lắp dựng xong
Phần chữ viết trên nóc nhà gỗ cổ truyền
Câu đầu trước hết là câu đối cho nên phải tuân theo cách viết câu đối. Trong câu đối có các loại: đối thơ, đối song quan, đối cách cú, đối gối hạc. Bởi vì câu đầu ngắn cho nên người ta thường sử dụng đối thơ. Đối thơ thì có loại 5 chữ, có loại 7 chữ. Nhưng do viết nhà cần chữ sinh nên người ta thường sẽ chỉ viết 5 chữ, vì nó hội đủ cả hai yếu tố trên.
Nội dung câu đầu thể hiện được mong ước trừ ma quỷ và gặp nhiều điều tốt đẹp của trời đất. Những câu thường được chọn phổ biến là “Khương thái công tại thử/ Càn nguyên hanh lợi trinh” nghĩ à là có Khương thái công ở đây sẽ được hưởng mọi điều tốt đẹp của trời đất. Theo lưu truyền thì Khương thái công là ông Lã Vọng, người có tài trừ mà diệt quỷ giúp cho nhà Chu xây dựng cơ đồ. Hoặc “Tử vi tinh chính chiếu/ Phú quý thọ khang ninh” Câu này có thể hiểu là Tử vi chiếu đúng nhà thì sẽ được hưởng phú, quý, thọ, khang, ninh. Người xưa giải thích sao Tử Vi là ngôi sao mang đến điều lành, hễ chiếu đến đâu thì những điềm lành bao phủ đến đó.
Thế mà có nhiều trường hợp thầy hay chữ lỏng cho chữ câu đầu lúc thì sáu chữa, lúc thì 8 chữ, điều này vừa sai luật đối, vừa phạm vào quy tắc chọn chữ sinh. Thậm chí cho chữ do thầy làm mà sai cả nghĩa tốt đẹp mà gia chủ vẫn ung dung vĩ nghĩ thầy cho không bao giờ sai và thầy viết thì bao giờ cũng đúng.
Như vậy, chữ viết trên câu đầu khi làm nhà gỗ cổ truyền luôn có ý nghĩa rất quan trọng, chữ viết trên câu đầu giúp cho gia chủ gặp nhiều vận may về đường sức khỏe, công danh, sự nghiệp và gia đình. Vì thế cho nên những ai khi xây dựng một căn nhà gỗ mít cổ truyền cần hết sức để ý đến phần chữ viết trên câu đầu. Ngoài ra, hệ thống kiến thức về câu đầu còn rất phong phú và đa dạng, nếu quý vị có nhu cầu tìm hiểu sâu hãy đón đọc những phần tiếp theo của nhà gỗ Phúc Lộc.
Thông tin liên hệ của nhà gỗ Phúc Lộc
>Xem thêm các video về nhà gỗ
>Xem thêm các tin tức về nhà gỗ